Bigi-dyari

Bigi-dyari is een groot woonerf, een mini-weerspiegeling van hoe de totale samenleving was. Zo ook het leven op de plantage of boyti. Jane-Art heeft een stilleven gecreëerd en tracht de kijker te laten zien hoe de tot slaaf gemaakten hebben gewoond.

Om een zo realistisch mogelijke weergave te maken, zijn de miniatuur houten Surinaamse huizen gemaakt van de houtjes van popsicle stokjes. De bijbehorende attributen zijn zelfgemaakt van onder anderen  90% klei en ander materiaal uit de natuur. De overige 10 procent is aangeschaft materiaal.

De huisjes  worden getoond in een cirkel van vrije mens naar vrije mens.

Mi Rutu heeft men als vrije mensen geleefd. Een hut waar de mensen één waren met de natuur en vrij waren in hun manier van denken en leven. Niemands slaaf.

In de eenkamerwoning Mi Totro woonden de tot slaaf gemaakten. Er was één deur en één venster zonder privacy. Men stond constant onder toezicht van de plantagehouder. Op het erf was een gezamenlijke kookplaats en badkamer - wassie oso. Zo ook een gezamenlijk wc - plee of kumakhoise.

Een mooi detail vindt men op het dak van Mi Totro... Een luikje om toch, uit het zicht van de plantagehouder, in en uit het huis te kunnen gaan.

De huisslaven hadden hun woningen op de plantage, maar leefden nog altijd niet in vrijheid. Het huis was voorzien van een vensterbank en een zolder. Op het erf bevonden zich de gezamenlijke kookplaats, badkamer (wassie oso), een wc (plee of kumakhoise) en een waterput.

In vrijheid geboren dochter van gemanumiteerden. Een erfwoning op "frimangron", een huis van "vrijen" in de stad. Een huis met kokenraam, eigen badkamer en wc, waterput en regenton.

Een alleenstaande vrouw die haar eigen woning heeft afgebouwd. Een huis met één slaapkamer en voorzaal/eetruimte. Een kokenraam, (eigen bad) en wc op het erf en een waterput en regenton.

Hier woonden de nazaat van vrije mensen en tot slaaf gemaakten. Een vrije geest een vrij mens. Een woning met alle voorzieningen zoals onder anderen een eetkamer, slaapkamer, keuken bad, toilet en een balkon.

De was werd op het erf gedaan en nieuwtjes werden vaak via de mofo-korantie gedeeld. Onder de boom (na de afschaffing), genietend van een hapje en drankje (dindjabirie en boyo).